توده‌هاي سفيد رنگ انتهاي لوزه نشاندهنده چيست؟

لوزه يك بافت گوشتي و نرم است كه در انتهاي گلو وجود دارد و بخشي از سيستم ايمني بدن است. درنتيجه از لنفوسيت‌ها تشكيل‌شده و كار اصلي آن جلوگيري از ورود عفونت به ريه است. كار لوزه‌ها 24ساعته است و از تهاجم باكتري و ويروس جلوگيري مي كنند درنتيجه مي‌توان آن‌ها را براي بدن بسيار مهم دانست البته در سني خاص.

شايد براي شما هم پيش آمده باشد كه توده هاي سفيدرنگي را انتهاي لوزه خود مشاهده كنيد يا متوجه بوي بدي در دهان خود شويد و دليل آن را ندانيد. ما در اين مقاله مي‌خواهيم در مورد سنگ لوزه با شما همراهان عزيز مجله پزشكي صحبت كنيم و درمان‌هاي مربوط به آن را بررسي كنيم. براي آشنا شدن با اين بيماري، تا انتهاي مقاله ما را همراهي كنيد.

عملكرد لوزه‌ها

لوزه‌ها را مي توان يكي از مهم‌ترين اجزاي بدن در دوران كودكي دانست. بافت لنفاوي لوزه‌ها در سن پايين بسيار فعال است زيرا سيستم ايمني بدن به‌تازگي مي‌خواهد در مقابل عفونت‌ها قرار بگيرد و هنوز نسبت به خيلي از عفونت‌ها ايمني پيدا نكرده است. آشنا شدن بدن با عفونت ها در سنين كودكي اتفاق مي افتد درنتيجه سيستم ايمني بدن در اين دوران بسيار فعال است. هرچه سن افزايش پيدا مي‌كند، فعاليت سيستم لنفاوي كمتر شده و كوچكتر مي شود. البته لوزه‌ها بدون تغيير باقي مي‌مانند.

در اين هنگام واحدهاي كوچك لوزه به عقب مي‌روند و حالت برآمدگي آن‌ها تبديل به فرورفتگي و حفره مي شود. در عده‌اي اين حفره‌ها بسيار آشكار در لوزه پديدار مي شوند. اين قسمت از دهان نمي‌تواند مانند حفره جلويي دهاني، توسط بزاق شستشو شود درنتيجه اين حفره‌ها مي‌توانند محل مناسبي براي رشد باكتري‌ها شوند. هنگامي كه باكتري‌ها در اين قسمت جمع مي شوند ترشحات سفيدرنگي به وجود مي‌آيد كه در ابتدا رقيقند و سپس توده‌اي شكل و سفت تر مي شوند.

اندازه حفره ها و ميزان اين تجمع، توده هاي سفيدرنگ را مشخص مي‌كنند. سنگ لوزه يا توده‌هاي سفيدرنگي كه تشكيل مي‌شوند مي توانند به اندازه يك عدس بسيار كوچك تا يك نخود و بزرگ تر. مواردي از سنگ لوزه به راحتي ديده مي شوند و مواردي ديگر ممكن است اصلا ديده نشوند و در اعماق لوزه قرارگرفته باشند. هنگامي‌كه سنگ‌هاي لوزه بزرگ‌تر مي‌شوند، لوزه‌ها متورم شده و اگر اين اتفاق به طور متناوب تكرار شود، پزشك ناگزير است لوزه را خارج كند. اما در مواردي كه سنگ‌هاي لوزه ريزتر هستند و حفره ها كوچك‌تر، مي توان با درمان‌هاي خانگي آن را رفع كرد.

دلايل ايجاد سنگ لوزه

همان‌طور كه اشاره كرديم، لوزه در سن هاي بزرگسالي حفره دار مي شود و شكاف‌هايي بر روي آن شكل مي‌گيرد كه باكتري‌ها، سلول‌هاي مرده، مخاط و حتي ذرات غذايي مي‌توانند در آن‌ها تجمع كنند. با افزايش اين موارد، توده‌اي سفيدرنگ شكل مي‌گيرد. سپس اين ذرات كلسيفيه مي شوند و به سنگ لوزه تبديل مي شوند. كلسيفيه يعني تجمع كلسيم در يك بافت. هنگامي كه سنگ لوزه شكل مي‌گيرد، به دنبال آن التهاب لوزه را خواهيد داشت. عوامل ديگري كه در شكل‌گيري سنگ لوزه مؤثرند:

• استفاده از داروهاي فشارخون كه مي‌توانند باعث خشكي در دهان شوند.

• اختلال در عملكرد سينوس‌ها

• آلرژي و حساسيت

• استعمال دخانيات

• مصرف غذاهاي سرخ كردني هنگام سرماخوردگي

علائم سنگ لوزه

سنگ لوزه به صورت توده‌هاي سفيد، زرد و خاكستري در لوزه‌ها هستند اما متخصصين گوش و حلق و بيني بر اين عقيده‌اند كه تنها درصد پاييني از سنگ هاي لوزه به اين صورت ديده مي‌شوند و بيشتر آن‌ها قابل تشخيص و مشاهده نيستند و در داخل بافت لوزه قرار گرفته‌اند. بعضي از افراد هيچ علائمي ندارند اما از علائم شايع مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:

• سوزش يا قرمزي در ناحيه لوزه

• بوي بد دهان كه رشد باكتري‌ها باعث به وجود آمدن اين بو مي شوند

• احساس گير كردن شيئي در گلو

• درد مزمن

• التهاب لوزه

در بيشتر مواقع مي‌توان سنگ لوزه را به صورت خانگي خارج كرد اما اگر در انتهاي لوزه قرار گرفته باشد بايد حتماً با پزشك مشورت كرد و توسط وسايل پزشكي آن‌ها را خارج كرد.

پيشگيري از سنگ لوزه

پيشگيري بسيار راحت است و مي‌توان آن را بهداشت دهان و دندان ناميد. افرادي كه دندان‌ها و زبان خود را پس از غذا، قبل از خواب و بعد از بيداري، مسواك مي‌زنند، نخ دندان را روزانه استفاده مي كنند و دهانشويه استفاده مي كنند، مي‌توانند باكتري‌هاي دهاني را از بين ببرند و جلوي تشكيل سنگ لوزه را بگيرند. همچنين غرغره مي‌تواند اثر بسيار خوبي داشته باشد.

براي قرقره مي‌توانيد از آب نمك يا محلول هاي دهان شويه كه در داروخانه وجود دارد و يا مخلوط آب و پراكسيد هيدروژن استفاده كنيد. البته حواستان باشد از دهان‌شويه‌هاي حاوي الكل را  در درمان سنگ لوزه استفاده نكنيد.

درمان سنگ لوزه و برداشتن آن در خانه

• ابتدا جاي آن را مشخص كنيد. براي اينكار از آينه يا دوربين سلفي گوشي خود كمك بگيريد.

• اگر سنگ لوزه همرنگ با پوست گلو باشد و در تشخيص آن مشكل داريد حتماً از ۱ چراغ قوه با نور مناسب استفاده كرده و آن را داخل گلوي خود بتابانيد.

• گوش پاك را برداشته و سعي كنيد سنگ لوزه را تكان دهيد. حتماً گوش‌پاك‌كن استريل باشد و فشار زيادي را به سنگ لوزه وارد نكنيد زيرا ممكن است شرايط را بدتر كرده و براي شما ايجاد درد كند.

• اگر گوش‌پاك‌كن در دسترس نداريد گزينه اي مناسب بعدي مسواك است مخصوصا مسواك هاي برقي كه با لرزش خود مي توانند سنگ‌هايي كه در انتهاي گلو هم تشكيل شده‌اند را بيرون بياورند.

• با گيره سر هم مي توان اين كار را انجام داد. تعداد زيادي از خانم‌هايي كه سنگ لوزه دارند، اين كار را با گيره سر انجام مي دهند. ابتدا گيره سر را ضدعفوني كرده و سپس از آن استفاده كنيد.

• دهان‌شويه هم مي‌توان اين كار را انجام دهد. همان‌طور كه گفتيم سنگ لوزه از باكتري و ميكروب تشكيل‌شده و دهان‌شويه مي‌تواند آن‌ها را از بين ببرد اما بايد حتماً جاي آن مشخص باشد تا بتوان با دهان‌شويه آن را از بين برد و بهتر است از افشانه‌ي دهان‌شويه يا اسپري استفاده كرد.

• به جاي دهان‌شويه مي‌توانيد از محلول آب‌نمك استفاده كنيد. بايد سعي كنيد غرغره كردن آب نمك را تقريباً در ابتداي ناي انجام دهيد. آب‌نمك خاصيت آنتي باكتريال دارد و مي‌تواند بخش‌هاي موردنظر را ضدعفوني كند.

• اگر هيچ موردي را در دسترس نداشتيد، با انگشتان خود مي توانيد سنگ‌ها را خارج كنيد. ابتدا دست هاي خود را بخوبي شستشو دهيد و سپس با نوك انگشت به اطراف ناحيه مورد نظر فشار وارد كنيد تا سنگ بيرون بيايد.

• در مرحله آخر هنگامي‌كه توانستيد سنگ را بيرون بياوريد، دهان شما آلوده شده‌است و همچنين ممكن است بوي بدي بدهد در اين موقع بايد دهان خود را با آب‌نمك شستشو دهيد.

چه هنگام به پزشك مراجعه كنيم؟

• اگر با راهكارهاي بالا نتوانستيد سنگ لوزه را خارج كنيد، از فشار اضافي يا استفاده از وسايل نوك تيز بپرهيزيد زيرا لوزه‌ها داراي رگ‌هاي خوني بسيار زيادي هستند كه ممكن است به آن‌ها صدمه زده و باعث خون‌ريزي شويد.

• اگر سنگ لوزه را با روش‌هاي خانگي از بين برديد اما به‌سرعت تشكيل شد.

• بوي بدي در دهان خود احساس كرديد يا لوزه دچار عفونت شود.

تنها درمان قطعي براي از بين بردن سنگ‌هاي لوزه را عمل تانسلكتومي است. تانسلكتومي كه برداشتن كامل لوزه‌ها است و جزو عمل‌هاي بي‌خطر دسته‌بندي مي‌شود اما پس از عمل تا چند روز درد گلو همراه شما است و عوارض عمل‌هاي معمول را مي‌تواند داشته باشد. مانند عفونت، خون‌ريزي و تورم و به‌دنبال آن مشكلات تنفسي. تا جايي‌كه سنگ لوزه براي شما مشكلات حادي به وجود نياورده باشد، عمل تانسلكتومي پيشنهاد نمي‌شود.

حرف آخر

دهان‌شويه‌هاي موجود در بازار برندهاي متفاوتي دارند و در ايران دهان‌شويه‌ها حاوي الكل وجود ندارد. شما مي‌توانند از تمام آنها براي شستشوي دهان استفاده كنيد اما حتماً به مواد تشكيل‌دهنده آن توجه كنيد. دهان‌شويه‌هاي موردنظر ما دهان شويه هايي هستند كه داراي فلورايد باشند تا باكتري‌ها را از بين ببرند. پس از اين‌كه سنگ لوزه را بيرون آورديد، بوي بدي در دهان شما احساس مي‌شود و همچنين موقع خوردن آب، مزه بدي را حس مي‌كنيد كه مي‌توان با چند بار شستشوي دهان، اين بو و مزه را از بين برد.