شكستن قولنج و عوارض آن بر روي استخوان و مفصل

شكستن قولنج يك عادت است كه عده اي بي اختيار آن را انجام مي دهند. ما در اين مقاله مي‌خواهيم براي شما همراهان عزيز مجله پزشكي، اتفاقاتي كه در شكستن قولنج رخ مي دهد را به زباني ساده شرح دهيم و بررسي كنيم و در انتها جواب اين پرسش را بدهيم كه آيا اين عادت مي‌تواند به بدن ما صدمه‌اي وارد كند يا خير؟

عده زيادي از مردم ناخواسته در روز به دقعات شكستن قولنج را انجام مي‌دهند و اين كار براي آن‌ها لذت‌بخش است و حتي عده‌اي براي آرام كردن خود و كم كردن استرس، قولنج خود را مي شكنند. عادت بودن يك رفتار به معناي اين است كه براي انجام دادن آن، فكر ما درگير نمي شود و ناخوداگاه آن را انجام مي دهيم، مانند ناخن جويدن، اگر عادتي براي سلامتي زيانبار باشد، اصولا با سختي زيادي مي توان آن را ترك كرد يا تغيير داد. براي اين‌كه بفهميم چه اتفاق‌هايي همراه با اين عادت براي ما مي‌افتد ما را تا انتهاي مقاله همراهي كنيد.

وقتي قولنج را مي‌شكنيم چه اتفاقي مي‌افتد؟

بگذاريد همين اول مقاله خيالتان را راحت كنيم و اگر از آن افرادي هستيد كه شكستن قولنج يك عادت آرام‌بخش براي شما محسوب مي‌شود، بگوييم شكستن قولنج براي شما خطري ندارد! ممكن است اين عادت و انجام دادن آن، اطرافيان شما را ناراحت كند و صداي ناخوشايندي براي آن‌ها به حساب بيايد، اما حقيقت اين است كه قرار نيست بنا به تصور عده‌اي زياد، شما دچار آرتريت يا التهاب مفصلي شويد يا اين‌كه انگشتان دست شما بزرگ‌تر شود.

صداي "تق" مانند از چيست؟

حتماً تابحال شما هم اين كار را امتحان كرده‌ايد و اين صدا را شنيده ايد. حال مي‌خواهيم ببينيم چه اتفاقي روي مي‌دهد كه اين صدا توليد مي شود. اين صدا بعلت ايجاد حفره در داخل مفصل ايجاد مي شود. استخوان هاي ما داخل كپسول مفصلي قرار دارند كه داخل آن از يك مايع چسبناك و لزج به نام مايع مفصلي، پر شده است.

مايع مفصلي نمي گذارد استخوان ها بر هم ساييده شوند و باعث حركت راحت تر استخوان ها بر روي هم مي شود و از طرف ديگر وظيفه تغذيه بافت غضروفي مفصل را برعهده دارد. بافت غضروف، رگ خوني ندارد و خوني به آن نميرسد و تغذيه آن را مايع مفصلي انجام مي دهد. اين مايع اكسيژن و مواد غذايي را به سلول هاي غضروفي ميرساند.

با شكستن قولنج كاري كه انجام مي شود به اين صورت است كه شما فاصله استخوان‌ها را كمي از هم دورتر مي‌كنيد و اين دورتر شدن استخوان‌ها، باعث تغيير فشار داخل مايع مفصلي مي شود. با ايجاد اين تغيير فشار، حفره هاي ريزي تشكيل مي شوند و صدايي ايجاد مي شود. گازهايي چون دي اكسيد كربن كه بصورت محلول در مايع مفصلي قرار دارند، هنگام تغيير فشار، بصورت كوتاه مدت، قابليت انحلال خود را از دست داده و تشكيل حباب مي دهند و صداي "تق" مانندي بوجود مي آيد.

شما نمي‌توانيد يك قولنج را پشت سرهم و بدون فاصله بشكنيد و اين صدا را بشنويد، براي اين‌كه مفصل بتواند دوباره چنين حالتي را تجربه كند، زماني لازم است تا گازها كاملاً در مايع مفصلي حل شوند. اين زمان حدودا 15 دقيقه است. مي‌بينيد كه اتفاق خيلي خاصي در شكستن قولنج نمي‌افتد.

​

رابطه شكستن قولنج و آرتريت چيست؟

مي‌‌توان تقريباً با قاطعيت اعلام كرد كه هيچ رابطه‌اي بين شكستن قولنج و احتمال ابتلا به آرتريت وجود ندارد. همچنين شكستن قولنج نمي‌تواند مفصل انگشت‌هاي شما را بزرگ‌تر كرده و يا در دستان شما تغيير شكل ايجاد كند. محققين در اين رابطه مي گويند كه اين يك تغيير كوتاه‌مدت است كه نمي‌تواند اثرات خيلي شديدي را بر روي غضروف، مفصل‌ها و مايع مفصلي داشته باشد.

محققين در اين رابطه پژوهش‌هاي زيادي را انجام داده‌اند به‌طور مثال تحقيقي در سال 2011 بر روي ۲۱۵ نفر شكل گرفت كه در اين تحقيق اين ۲۱۵ نفر به ۲ گروه تقسيم شده يك گروه از آن‌ها مرتب قولنج خود را مي‌شكستند و گروه ديگر اينكار را انجام نمي‌دادند. افراد شركت‌كننده در اين طرح، مدت زمان طولاني مورد بررسي‌هاي مفصلي قرار گرفتند و پس از اتمام تحقيق و بررسي نتايج، محققين به اين نتيجه رسيدند كه ۱۸ درصد از گروهي كه عادت به شكستن قولنج داشتند، به آرتروز مبتلا شدند درحالي‌كه اين آمار در گروهي كه اين عادت را نداشتند، 21 درصد بود. درنتيجه مي‌‌توان اين دو گروه را با هم مساوي در نظر گرفت و به اين نتيجه رسيد كه شكستن قولنج هيچ تأثيري در احتمال ابتلا به آرتروز ندارد.

آزمايش ديگري توسط يك پزشك با مدت زمان طولاني 60 سال صورت گرفت كه بسيار جالب بود. اين پزشك به مدت ۶۰ سال قولنج  دست چپ خود را فقط مي‌شكست و پس از ۶۰ سال، با بررسي‌هايي كه انجام داد به اين نتيجه رسيد كه ميزان پيشرفت بيماري آرتروز در هر دو دست او به صورت مساوي است و شكستن قولنج در دست چپ نتوانسته تغييري در سرعت پيشرفت بيماري آرتروز ايجاد كند.

نشانه‌هاي ديگر را هم بررسي كنيد

ممكن است شما اصلاً عادت به انجام شكستن قولنج نداشته باشيد اما پس از مدتي مشاهده كنيد كه اندازه مفصل‌هاي تان بزرگ‌تر مي‌شود. اين موضوع مي‌تواند نشانه‌اي براي شروع بيماري آرتريت باشد. آرتريت يا همان التهاب مفصلي در بيشتر افراد با بالا رفتن سن، مشاهده شود. بنابراين به صداهاي بدن خود حساس باشيد.

ممكن است گاهي از مفصل‌هاي خود صداهايي را بشنويد و آن را مانند شكستن قولنج بدانيد درصورتي‌كه صداهاي بدن با هم متفاوتند و مي‌تواند نشان دهنده يك بيماري يا هشداري براي شيوع يك بيماري باشد. صدايي كه هنگام شكستن قولنج مي‌شنويد بدون هيچ دردي است و بسيار متفاوت است با صداي ساييده شدن استخوان ها بر روي هم كه همراه با يك درد آزاردهنده است. هنگامي‌كه قولنج خود را مي‌شكنيد و همراه با احساس درد در آن ناحيه باشد، ممكن است هشداري بر پارگي غضروف باشد حتي ممكن است قسمتي از غضروف شل شده و داخل مفصل شناور مانده باشد. پس صداها را جدي بگيريد و آن‌ها را دنبال كنيد.

ارتباط شكستن قولنج و بالا رفتن سن

هرچه سن شما بالاتر برود، ديگر نمي‌توانيد براحتي قولنج خود را بشكنيد و آن صداي شكستن قولنج را بشنويد به اين دليل كه بالا رفتن سن موجب اين مي‌شود كه مفاصل شما خشك‌تر شوند و مايع بين مفصلي كمتر شود و ديگر به راحتي حباب ها تشكيل نشوند.