آيا افراد مبتلا به ام اس مي توانند ورزش كنند؟
شايد خيلي از شما ندانيد كه افراد مبتلا به ام اس (MS) هم مي توانند ورزش كنند و حتي ورزشكاران موفقي باشند. يكي از اين ورزشكاران سروش شرفيان اردكاني است. كوهنورد موفقي كه بيماري ام اس نتوانست او را گوشهنشين كند بلكه هدف صعود به قله هشت هزار متري را دارد. شرفيان با اميد به اين صعود تلاش ميكند و جزو يكي از كوهنوردان موفق كشور است.
شرفيان يك بيمار ام اس است كه با تلاش و انگيزه توانسته است همچون افراد سالم و حتي بيشتر از آنها، پيشرفت كند. ما در اين مقاله مصاحبهاي با خانم دكتر مريم ابوالحسني متخصص فيزيولوژي ورزش داشته ايم كه با خواندن آن شما همراهان عزيز مجله پزشكي، متوجه خواهيد شد كه مبتلايان به ام اس مي توانند تحولات بزرگي را در زندگي خود به وجود بياورند اگر بخواهند!
ورزش در كنار دارو
به گفته دكتر ابوالحسني، طبق تحقيقات اخيري كه در دانمارك انجام شد محققان به اين نتيجه رسيدند كه ورزش هاي قدرتي مي تواند پيشرفت بيماري ام اس را كند كند. در مورد اين پرسش كه آيا ورزش مي تواند جايگزيني براي دارو باشد؟ به سراغ جواب دكتر ابوالحسني ميرويم كه معتقد است ورزش ميتواند به درمان كمك زيادي بكند اما هنوز جايگزين مناسبي براي داروهاي افراد مبتلا به ام اس نيست.
نكته: انجام حركت هاي ورزشي براي مبتلايان به ام اس بايد حتما زير نظر متخصص فيزيولوژي ورزش و يا طب ورزشي باشد زيرا بيماري ام اس مراحل مختلفي دارد و بر طبق پيشرفت و نوع بيماري، ورزش هاي خاصي براي بيمار طراحي و توصيه مي شود.
چرا بيماران ام اسي بايد ورزش كنند؟
مهمترين اثر مثبتي كه ورزش مي تواند در زندگي افراد مبتلا به ام اس بگذارد، حفظ قدرت عضلاني، بازگرداندن تعادل و همچنين كمك به بيماران ام اس براي انجام امور شخصي و فردي خود است. متاسفانه بيشترين رنج سني مبتلايان به ام اس جوانان هستند. يك جوان پر از زندگي و هيجان و شادابي، دوست دارد عضلات خوب و تعادل بالايي را داشته باشد كه متاسفانه اين بيماري دقيقا اين دو مورد را مورد حمله قرار مي دهد در نتيجه براي حفظ انعطاف پذيري بدن مي توان ورزش هايي چون يوگا، تاي چي و پيلاتس را انجام داد كه در اين راه كمك كننده هاي خوبي هستند.
نكته: براي حفظ قدرت عضلات مي توان از دمبل، كش ها و وزن خود بدن استفاده كرد البته انجام اين حركات نياز به داشتن يك مربي آگاه به اين بيماري دارد.
انجام ورزش در همه سطوح بيماري ام اس
همانطور كه مي دانيد بيماري ام اس سيستم عصب مركزي را مورد حمله قرار مي دهد در نتيجه راه ارتباطي مغز با بقيه بدن تا حدودي از بين ميرود و در اينجا بيماري خود را نشان ميدهد. در افراد مبتلا به ام اس نشانه هاي بيماري متفاوت است و شدت و ضعف مختلفي دارد. اگر اين بيماري بسيار پيشرفته باشد حتي مي تواند قدرت حركت و راه رفتن بيمار را مختل كند.
با تمام اينها بيماران مبتلا به ام اس در همه سطوح مي توانند ورزش كنند. هرچه پيشرفت و روند بيماري كند تر باشد مسلماً مي توانند حركت ها را با شدت بيشتري انجام دهند.
ورزشهاي مناسب
ورزش هاي هوازي براي تمامي افراد به تمامي سنين توصيه مي شود كه بيماران ام اسي هم جزو بقيه افراد هستند و مي توانند ورزش هايي چون پياده روي را به راحتي انجام دهند حتي بعضي از بيماران با عصا و واكر هم به پيادهروي مي پردازند تا از ضعف بيشتر عضلاني خود جلوگيري كنند.
توصيه اي متفاوت با تصور شما
بيماران مبتلا به ام اس كه بيماري در آنها پيشرفت كمي داشته است ميتوانند وارد ورزش هاي پرتحرك چون واليبال، فوتبال و حتي ورزشهاي رزمي شوند و از نظر پزشكي و طب ورزشي براي آنها هيچ محدوديتي وجود ندارد.
خستگي در افراد مبتلا به ام اس
ممكن است افراد مبتلا به ام اس نسبت به افراد عادي زودتر خسته شوند و نياز به استراحت بيشتري در ميان ورزش داشته باشند. اگرمبتلا به ام اس هستيد و دو ساعت پس از انجام ورزش باز هم احساس خستگي مي كنيد و يا تا روز بعد اين خستگي ادامه دار باشد، حتماً بايد ورزش را سبكتر كرده و به پزشك خود هم اطلاع دهيد.
دوچرخه
همانطور كه گفتيم ورزش هاي هوازي بسيار مناسب هستند يكي از انواع ورزش هاي هوازي استفاده از دوچرخه ثابت است. تعداد زيادي از بيماران ام اس در ناحيه مچ پا دچار ضعف عضلاني مي شوند در نتيجه با ركاب زدن عضلات پاي خود را قوي ميكنند.
شرايط خاص در هنگام ورزش
بيماران در هنگام ورزش بايد نكاتي را رعايت كنند:
مصرف آب: چون بدن بيماران ام اسي به سرعت دچار كم آبي ميشود.
در جاي گرم ورزش نكنند: بهتر است در جاي خنك به انجام ورزش بپردازند و چون خستگي در ساعتهاي عصر بيشتر است، بهترين زمان ورزش را ميتوان ساعتهاي اوليه روز قرار داد.
پوشش مناسب: لباس هاي مناسبي كه تهويه دارند را استفاده كنند.
ورزش هاي ذهني
يكي از بهترين ورزش ها براي مبتلايان به ام اس ورزش هاي ذهني است. ممكن است افراد مبتلا به ام اس دچار اختلال در حافظه شوند كه تمرينات توانبخشي- شناختي مي تواند تمركز آنها را بالا برده و حافظه را تقويت كند. البته اين نوع تمرين هاي ذهني بايد حتماً توسط كاردرمان ها و روانشناسان انجام بگيرد.
افراد ناتوان
بيماراني كه پيشرفت بيماري ام اس در آنها زياد بوده به صورتي كه آنها را ناتوان كرده است ميتوانند به كمك فيزيوتراپي يا كاردرماني حركت هاي مناسبي را براي تقويت عضلات خود انجام دهند. در مراكز كاردرماني دستگاه هاي مخصوص وجود دارد كه بيمار مي تواند به صورت خوابيده با آنها كار كند