نقش خواب در مقابله با بيماري ها

در اين روزهاي كرونايي بيشتر ما بر طبق توصيه سازمان جهاني بهداشت در قرنطينه هاي خانگي مانده ايم و با دنبال كردن اخبار معتبر علمي سعي در تقويت سيستم ايمني و رعايت بهداشت فردي داريم تا بتوانيم از پس اين ويروس مرموز كوئييد 19 بربياييم.

با توجه به تغيير شرايط عادي زندگي در اين روزها، ناخواسته شاهد تغييراتي در فعاليت ها، برنامه غذايي و خوابمان هستيم اما بايد بدانيم در كنار برنامه غذايي مقوي، ساعات خواب ما هم اثري مستقيم بر سيستم ايمني بدنمان دارد.

تحقيقات زيادي در زمينه خواب و سيستم ايمني انجام شده است كه همگي نشان مي دهد بي خوابي طولاني مدت و تكرار شونده، تاثيري منفي بر عملكرد سيستم ايمني بدن ما دارد. بد خوابي مشكلات روحي و جسمي زيادي را به دنبال دارد. بدن ما به گونه اي تنظيم شده است كه روزها بيدار باشد و شب ها بخوابد و اگر اين چرخه طبيعي برهم بخورد، موجب ضعف در عملكرد بدن مي شود.

خواب و سيستم ايمني بدن

سيستم ايمني بدن عملكرد پيچيده اي دارد و با پروتئين ها و سلول هاي زيادي كه دارد در مقابل هر نوع مهاجم خارجي از بدن حفاظت مي كند. سيستم ايمني بدن در بيماري هاي ويروسي چون كرونا، آنفولانزا و سرماخوردگي نقشي حياتي دارد. هرچه عملكرد سيستم ايمني بدن ضعيف تر باشد طول مدت بيماري و شدت آن بيشتر مي شود و عوارض شديدتري برجاي مي گذارد.

تحقيقات انجام شده

طي يك تحقيق گسترده، متخصصين شرايط گلبول هاي سفيد را در دو گروه با خواب طبيعي و بدخوابي (كم خوابي، ساعات خوابي اشتباه) مورد بررسي قرار دادند. هر دو گروه در حالت كنترل و شرايط يكسان قرار داشتند. پس از گذراندن طول تحقيق، يافته ها نشان مي داد كه تعداد گلبول هاي سفيد خون در هنگام بي خوابي رو به افزايش مي رفت يعني بدن در حالت دفاعي قرار مي گرفت.

دانشمندان دريافتند كه سيستم ايمني بدن، كم خوابي را مانند يك تهاجم در نظر مي گيرد و رفتاري چون هنگام مواجه شدن با استرس از خود نشان مي دهد. تكرار اين امر موجب تضعيف سيستم ايمني بدن مي شود و نمي تواند در مقابل بيماري ها واكنش مناسبي از خود نشان دهد و در مقابل خواب مناسب و كافي پشتيباني براي سيستم ايمني بدن به حساب مي آيد.

رابطه خواب و توليد سيتوكين

پروتئين سيتوكين اثري مستقيم در درمان التهاب ها و عفونت هاي ناشي از بيماري دارد. جالب است بدانيد زمان ساخت اين پروتئين در بدن، هنگام خواب است. تحقيقات نشان داده افرادي كه از واكسن آنفولانزا استفاده مي كنند اما خواب ناكافي (كمتر از 7 تا 8 ساعت در روز) دارند، سيتوكين مورد نياز را نداشته و عملا واكسن آنفولانزا نمي تواند نقش موثري در كنترل بيماري و پيشگيري از آن داشته باشد.

خواب كافي و احتمال بيماري هاي ويروسي

طبق تحقيقات قبل و تحقيقات جديد در مورد كرونا ويروس ها محققين دريافتند خواب مناسب و كافي مي تواند به روند درمان دارويي كمك موثري داشته باشد.

تب نشاندهنده عملكرد سيستم ايمني بدن است براي مقابله با عفونت ها. در هنگام خواب سيستم ايمني واكنش هاي بهتري از خود نشان مي دهد و نشاندهنده آن بالاتر رفتن تب در هنگام شب است. اما اگر اين فرصت را با كم خوابي، از سيستم ايمني بگيريم در حقيقت زمان مقابله با ويروس ها و عفونت ها را زيادتر كرده ايم.

خواب كافي براي مبارزه با بيماري چقدر است؟

بر اساس سن و جنس و نوع فعاليت، ميزان خواب مورد نياز بدن متفاوت است. خواب مناسب براي يك كودك با يك ميانسال، يك ورزشكار با يك پشت ميز نشين، بسيار فرق دارد. اما در كل مي توان گفت خواب كافي بين 6 تا 8 ساعت در روز است كه البته در كنار ساعت، كيفيت خواب هم اهميت ويژه اي دارد و مي توان خواب مناسب و با كيفيت را حدود 7 ساعت خواب پيوسته از ساعت 10 يا 11 شب تا صبح دانست.

نكته: ساعات خواب در زمان بيماري، بيشتر مي شود و فرد بيمار نياز به استراحت طولاني تري دارد.

چگونه خواب با كيفيت داشته باشيم؟

موارد زيادي در كيفيت خواب موثر هستند مانند:

رعايت بهداشت فردي

تشك و تخت راحت و مناسب براي بدن ما

زمان خواب منظم و داشتن زمانبندي خواب

كم كردن نور تا جايي كه ممكن است

خاموش بودن تلفن همراه و اينترنت

نبودن تلويزيون و راديو در اتاق خواب

اين موارد مي توانند كيفيت خواب را افزايش دهند.

زياد خوابيدن

درست است كه خواب مي تواند به سيستم ايمني بدن كمك شاياني كند اما زياد خوابيدن قرار نيست جلوي بيماري را بگيرد بلكه مي تواند مشكلات ديگري را براي شما ايجاد كند. خواب در طول روز براي بدن مفيد نيست و بهترين خواب همان خواب شبانه است. البته يك چرت كوتاه بيست دقيقه اي در طول روز مي تواند بدن شما را ريكاوري كند.

خواب زياد و طولاني در طول روز به بدن شما آسيب هاي زيادي را وارد مي كند. طبق تحقيقات انجام شده دانشمندان دريافتند افرادي كه خواب هاي طولاني روزانه دارند دچار كاهش يادگيري، ضعف سيستم ايمني، افزايش درصد ابتلا به بيماري هايي چون سرطان و بيماري هاي عفوني مي شوند.

حرف آخر

جالب است بدانيد كه شب بيداري هاي طولاني و زياد خوابيدن در طول روز مي توانند علاوه بر اختلال در عملكرد سيستم ايمني بدن، باعث كوچك شدن مغز، اختلال در عملكرد سيستم گوارش، پيري زودرس، ايجاد مشكلات روحي چون استرس و ضعف اعصاب، بيماري هاي كبدي، فشار خون، يبوست و.... مي شود.